Richard Tol: December 2012

Enda Kenny was on the cover of Time recently. The Celtic Comeback it read. His interviewer said “[Kenny] didn’t do anything […] particularly foolish”, a clear improvement on his predecessors. But the current government has not done much to restore the economy to growth and prevent a future bust either.

Before the bail-out, some hoped that the technocrats of the IMF would sort the country out. Instead, we got the Troika, led by the ECB with its narrow focus on the banks of Europe. Irish politicians are distracted from genuine reform by hitherto unsuccessful attempts in renegotiating the terms of the bail-out. There is less pressure to structurally reform economic policy now that Ireland is tentatively returning to the capital market, Europe is focussed on its south while praising Ireland, and there is a possible oil bonanza. But Ireland did not go (almost) bankrupt by accident. Unless it changes itself, Ireland will run into similar problems again, maybe before the decade is over.

There are many theories about the causes of the crisis. To me, the root cause is the electoral system, which favours generalists and populists. No TD has a national mandate, and few TDs have the experience and skills to design and implement a successful economic and fiscal policy. The Cabinet has an economist and an accountant, but the Cabinet’s Economic Council has three teachers and a lawyer. Political change is not on the agenda. The focus is on the Seanad. But abolishing a powerless institution (if it ever comes to that) will not change politics. Instead, the Dail should be reformed so that it is populated with competent policy makers.

George W. Bush once said “you don’t have to be smart [to be president], you can hire smart”. Since 2008, economic policy advice has changed dramatically. Economists who speak well dominate the media, sometimes at the expense of those who know what they are talking about. There were a few economic think tanks in 2008. Now there are more, but the new ones are small and can just as easily be ignored as the older ones. The Central Bank has greatly expanded its number of economic analysts, but has yet to deploy them to any notable effect. The debacles with water meters and electric vehicles were foretold, and alternative solutions offered. Experts are unanimous that self-assessment is the wrong way to implement a property tax, and have suggested other options, but the government is ploughing ahead to another fine mess.

The programme for government and the bail-out agreement foresee privatization of companies. There is no reason why the state would own companies in energy, transport, agriculture, media, and sport. State-owned companies are poorly run in Ireland, as recently again demonstrated by CEI and EirGrid. They are there for the benefit of employees and as a slush fund for politicians’ pet projects. Privatization would bring some relief to exchequer and, eventually, the taxpayer. There is little competition in the sectors where state-owned companies dominate. The nominally independent regulators often find it difficult to stand up to the responsible minister, who doubles as company owner and policy-maker. Privatization would improve competition. That is also true for the sheltered profession, particular the legal ones. The programme for government promises to open up these sectors. More competition would reduce prices and help households and companies. The government is making haste slowly.

During the Tiger years, incidental tax revenues (stamp duty, capital gains) were used to reduce structural taxes (primarily income taxes) and to finance a structural expansion of the public sector – more civil servants were hired and their wages rose very rapidly. The Croke Park Agreement is too weak to rectify the structural imbalance between tax revenue and public spending, but the government has been unwilling to face up to this reality. The abolition of one out of 1100 public pay allowances is symptomatic. The programme for government also promised that the number and role of (quasi-)government organizations would be rationalized, but little has come of this.

The Irish economy is no longer in freefall, thanks to exports by private companies, big and small, Irish-owned and foreign. The government is on target to stop adding to the public debt within the next few years. But then the debt will need to paid back, plus interest. Interest only will be twenty cents of every euro tax paid. The national pension reserve fund is as good as empty. If the government sets one foot wrong, the market will loose confidence and Ireland will be back, cap in hand, at the Troika.

The Irish economy needs all the growth it can get. The government has no money for a stimulus. The Central Bank has lost its power to the ECB. Structural economic reform is the only option to promote growth. The government, however, is unwilling or unable to deliver.

This op-ed was meant to be published well before the budget.

De internationale klimaatonderhandelingen zijn in volle gang in Doha. Ongeveer 17,000 mensen zijn naar het Midden Oosten afgereisd voor de 18^de ronde van de internationale onderhandelingen. De eerste 17 rondes zijn mislukt. Wereldwijd is de uitstoot van broeikasgassen niet lager dan wat het geweest zou zijn zonder al dat gevlieg en gepraat.

Als een experiment 17 keer op rij mislukt, dan is de kans op success 2.3% -- tenzij er geleerd wordt van mislukkingen in het verleden. Dat is niet het geval. Het doel van de eerste klimaatonderhandelingen in Berlijn in 1995 was wettelijk verbindelijke uitstootbeperkingen. In de aanloop naar Berlijn werd er een stapel alarmerende rapporten gepubliceerd. In Berlijn beloofde ieder land zijn best te doen, en riep ieder ander land op tot actie. Doha is niet anders. En Doha zal net als Berlijn uitdraaien op een teleurstelling.

Hoewel het steeds duidelijker wordt dat internationale onderhandelingen over klimaatbeleid op niets uitlopen, wordt er steeds meer in geinvesteerd. Er waren 757 onderhandelaars in Berlijn in 1995. Dit liep op tot 24,000 in 2009 in Kopenhagen. De Verenigde Naties organiseerde 4 klimaatbijeenkomsten in 1997. Doha is de 107^e bijeenkomst in 2012, en de 682^e sinds 1995. Internationale klimaatbijeenkomsten alleen, zonder voorbereiding, bezinning of rapportage, kosten nu minstens 100 million euro per jaar.

Klimaatverandering is een ideaal probleem voor een politicus. Je kan beloven de wereld te redden, maar de daad wordt pas in de toekomst, door je opvolger, bij het woord gevoegd. Als er onverhoopt toch nu al actie verlangd wordt, dan kun je je altijd achter de onwil van de Polen, Amerikanen of Chinezen verschuilen.

Klimaatverandering is ook geweldig voor bureaucraten. Een nieuw probleem brengt nieuwe instanties, nieuw papierwerk, nieuwe snoepreisjes en nieuwe promotiekansen. En als een oplossing moeilijk blijkt, dan kunnen we altijd een nieuw rapport laten schrijven en een nieuwe commissie in het leven roepen.

Een recent rapport van de Algemene Rekenkamer is een goed voorbeeld. De Nederlandse overheid zou niet voldoen aan de internationale richtlijnen voor nationaal aanpassingsbeleid. Dat klopt. Dat is een goede zaak. Aanpassing aan klimaatverandering is over het algemeen niet gebaat met overheidsbemoeienis. Het is in ieders eigenbelang zich aan te passen aan veranderende omstandigheden, en de meeste mensen kunnen ook zonder overheidssteun besluiten of het al tijd is de winterjas uit de kast te halen. In de landbouw, bijvoorbeeld, staan overheidssubsidies aanpassing juist in de weg. Maar ambtenaren hebben internationaal afgesproken dat de overheid zich toch met klimaataanpassing moet bemoeien, en nu worden Nederlandse ambtenaren door andere ambtenaren gedwongen iets te doen dat in niemands belang is – behalve van de ambtenaren zelf dan.

Die regelzucht en de drang van vele klimaatactivisten naar een wereldregering roepen tegenstand op. Omdat klimaatbeleid in de naam van de wetenschap gebeurt, wordt de wetenschap aangevallen. Dit wordt vergemakkelijkt door het voortdurend overdrijven van het klimaatprobleem en het laconiek omgaan met de bewijsvoering door enkele wetenschappers. Dit vertraagd de politieke besluitvorming.

Het bedrijfsleven is het klimaatgedoe al lang zat. Er wordt veel gepraat maar weinig gedaan. Politici blijven maar doorgaan over de twee graden doelstelling, een station dat allang gepasseerd is. En toch is het duidelijk dat er ooit een echt klimaatbeleid tot stand zal komen met verregaande gevolgen voor energie, transport, chemie, en landbouw. Maar het is moeilijk de juiste investering te maken tot het duidelijk wordt wat dat klimaatbeleid nu eigenlijk is.

Een aantal bedrijven heeft daarom opgeroepen tot het invoeren van een koolstofbelasting. Dit is de goedkoopste manier om de uitstoot van broeikasgassen te beperken. Een koolstofbelasting brengt weinig administratieve rompslomp met zich mee. Het is minder gevoelig voor fraude dan verhandelbare emissierechten, en heeft geen last van prijsvariabiliteit.

Daar komt bij dat belastingverhogingen onontkoombaar zijn. Europa, Japan en de VS worstelen met een begrotingstekort en een hoge staatsschuld. De Chinese regering heeft meer inkomsten nodig om in de sociale zekerheid en pensioenen te voorzien. India smeekt om nieuwe wegen, havens, vliegvelden en electriciteitskabels. Een koolstofbelasting brengt veel minder schade toe aan de economie dan een verhogen van de loon- of winstbelasting.

Na de 18^de mislukte klimaattop zou het duidelijk moeten zijn dat het anders moet. Internationale afspraken over klimaatbeleid komen niet tot stand. Ieder land dat zich zorgen maakt over klimaatverandering of geld nodig heeft, zou een koolstofbelasting in moeten voeren.

Een aangepaste versie verscheen op 1 December 2012 in het NRC Handelsblad.

Richard Tol

Occasional thoughts on all sorts.

A crisis wasted

Add a comment

Een ezel stoot zich geen 18 keer

Add a comment